Groenmarkt

De Grote Markt of Nieuwe Markt in Den Haag was in de 17e eeuw het bruisende handelscentrum van de stad, waar groenten en fruit werden verhandeld als de Groenmarkt.

Boterhuis

Ook werd er boter verhandeld in het boterhuis, waar nu een café-restaurant is gevestigd met de oude weegschaal nog steeds te zien.

Loosduinse trekvaart

Hier begint de route langs de oude trekvaart naar Loosduinen, Poeldijk, Honselersdijk en Naaldwijk. De route is zo’n 15 kilometer. 

In de jaren veertig van de 17e eeuw begint de trekvaart naar Loosduinen. De trekschuitdienst speelt een cruciale rol in het verbinden van Den Haag met omliggende gebieden. Dit is een vorm van openbaar vervoer. Een schuit wordt voortgetrokken door een paard op een jaagpad naast de vaart. Op de Grote Markt kunnen de passagiers met hun bagage opstappen.

De trekvaartdienst wordt georganiseerd door de overheid en lokale besturen. Het is vergelijkbaar met moderne tram- of treinverbindingen, met vastgestelde vertrek- en aankomsttijden, tarieven en gedragsregels.

De vaart naar het Westland was een belangrijk onderdeel van het regionale vervoersnetwerk. Er werden passagiers meegenomen en goederen. Naast Loosduinen en de dorpen rond Honselersdijk zijn later ook ‘s-Gravenzande en Monster in de dienstregeling opgenomen.

De schipper vraagt om toestemming

Als de trekvaartdienst begint verzoekt Pieter Huijbertsen van Meurs de Schout, Burgemeesteren en Regeerders van ‘s-Gravenhage om toestemming om als reguliere veerschipper te varen tussen Den Haag, Loosduinen, Poeldijk, Honselersdijk en Naaldwijk, met een vast schema en prijzen.
Hij stelt een concept van een vrachtregeling voor waarbij de vertrektijden en tarieven afhankelijk zijn van het aantal passagiers, met vastgestelde tarieven per bestemming. Als er minder dan vijftien stuivers aan vracht is, moeten passagiers hogere tarieven betalen of wachten tot er meer passagiers zijn. Het concept van de vrachtregeling is voorlopig en vereist goedkeuring van de autoriteiten van ‘s-Gravenhage. Pieter Huijbertsen van Meurs hoopt op een acte van toestemming en goedkeuring van de voorgestelde vrachtregeling om zijn veerdienst te kunnen starten.

Afbeeldingen 1. Grote Markt 2. 1760, Paulus Constantijn La Fargue, De Grote Markt, The National Gallery, Londen 3. Boterwaag 4. De trekschuit, Collectie Prenten Identificatienummer kl. A 801 Vervaardiger naam Vrolijk, A. (1834-1862) Datering ca. 1860 Vervaardigingstechniek potlood, Haags gemeentearchief 5. De Nieuwe Princelyke Haagsche Almanach 1769, p.100 en 101, 6. verzoek van Pieter Huijbertsen van Meurs.

Met dank aan Kees Stal voor de transcriptie en uitleg van de stukken van Pieter Huijbertsen van Meurs in het Haags Gemeentearchief