Noordwal – Veenkade

Handelscentrum

Aan de Noordwal-Veenkade is lange tijd een belangrijk handelscentrum waar boten zij aan zij lagen. Er was geen ruimte meer om te passeren. Er waren groothandelsmarkten voor aardappelen, brandstoffen, hooi, stro, groenten en fruit.

Rond 1930 verdwenen deze markten echter omdat de omgeving te druk werd en moeilijker te bereiken vanuit het Westland. De Laakhaven nam het over. Naast de straatmarkt kende het gebied ook lichte industrie en ambachtelijke bedrijven. 

Hemsterhuisbrug

De Hemsterhuisbrug werd in 1885 gemaakt door de Haagse ijzergieterij en pletterij L.I. Enthoven. In die periode was de metaalindustrie een vooraanstaande werkgever in Den Haag.

Enthoven had alleen al zo’n 700 werknemers in dienst. Het bedrijf stond ook bekend voor andere belangrijke projecten, zoals de constructie van de pilaren op Station Holland Spoor, de spoorbruggen op Java, en de voetgangersbrug verderop aan de gracht.

Restauratie

De brug is recentelijk gerestaureerd en toont historische allure terwijl het tegelijkertijd zorgt voor een efficiëntere afvoer van regenwater, waardoor inwoners droge voeten houden. Originele onderdelen zijn hergebruikt en het brugwachtershuisje staat na jaren weer op zijn oorspronkelijke plek. Dit alles maakt deel uit van het Meerjarenprogramma Kunstwerken van de gemeente, een initiatief om de Haagse kademuren, bruggen en tunnels te behouden en te verbeteren.

Afbeeldingen 1. Noordwal (rechts) en Veenkade, met een groot aantal schuiten. De eerste zijstraat van de Veenkade is de Da Costastraat. Rechts de Zuid-Hollandse Bierbrouwerij (ZHB), 5.19116 Haags Gemeentearchief 2. De Veenkade, aan de rechterkant, grenzend aan de Noordwal aan de linkerkant, met uitzicht op de Waldeck Pyrmontkade, toont de Haanmolen. Deze foto, met identificatienummer 5.24625, dateert uit circa 1890

3. foto van de Veenkade (nummers 105-110) in Den Haag, waar de houtzagerij De Nijverheid stond. De fotograaf stond aan de Veenkade, met zijn rug naar het water van de Noordwal, ongeveer ter hoogte van de huidige Crispijnstraat. Aan de linkerkant van de foto waren enkele woonhuizen aan de Veenkade, richting de Saxen Weimarlaan (later Waldeck Pyrmontkade). Aan de rechterkant van de foto waren de achterzijden van de woonhuizen aan de Helmersstraat te zien, evenals de achterzijde van de kerk aan de Elandstraat. De foto dateert waarschijnlijk van rond 1900, maar er is geen specifieke maker bekend. Het is onderdeel van een collectie foto’s met identificatienummer 0.73736, Haags Gemeentearchief 4. Brugwachtershuisje januari 2024 5. gerestaureerde brug januari 2024 6. Ansichtkaart Noordwal Veenkade 5. Noordwal 107, het hoofdkantoor van de Vereniging ‘Eigen Hulp’, toont vrachtwagens en paard-en-wagens die worden gebruikt voor de bezorging van aardappelen, Haags Gemeentearchief 0.52129