In Den Haag bevindt zich het historische Hofje Om en Bij, een bijzonder complex van arbeiderswoningen dat teruggaat tot de 19e eeuw. Deze woningen waren destijds bedoeld als vorm van sociale huisvesting voor gezinnen die het financieel zwaar hadden. Gelegen in de levendige Schilderswijk, destijds de grootste arbeiderswijk van Nederland, staan deze huizen compact naast elkaar.  

In de 19e eeuw trokken veel mensen naar steden om in fabrieken te werken, vaak gedwongen door crises in de landbouw of de opkomst van machines die ambachtslieden overbodig maakten. Dit leidde tot een sterke groei van de stedelijke bevolking, ook in Den Haag, waar het aantal inwoners tussen 1850 en 1900 meer dan verdrievoudigde. Arbeiderswijken ontstonden buiten de oude stadskern, waar snel woningen werden gebouwd. Deze huisjes boden vaak kleine, krappe ruimtes tegen hoge huurprijzen, zonder enige vorm van sociale voorzieningen. Het was pas in 1901 dat de Woningwet werd ingevoerd, die eisen stelde aan de volkshuisvesting.

Om de armoede te bestrijden, werden er initiatieven genomen door organisaties zoals de Diaconie van de Nederlands Hervormde Gemeente. Het Hofje Om en Bij was één van deze initiatieven. Dit markeerde het begin van sociale huisvesting in Den Haag.

Afbeelding 1. Hofje van Om en Bij