Willem Bastiaan Tholen (1860-1931) stond bekend om zijn prachtige landschappen, die hij vaak buiten, direct in de natuur, schilderde. Zijn overtuiging dat ware inspiratie alleen in de open lucht te vinden was, kwam voort uit zijn leermeester Paul Joseph Constantin Gabriël (1828-1903), een meester van de Haagse School. Deze stroming legde de nadruk op het schilderen van het Nederlandse landschap en het vastleggen van het licht en de atmosfeer.

Gabriël zelf schilderde ook iconische landschappen, zoals zijn panoramisch uitzicht op Scheveningen met het imposante Kurhaus als middelpunt. Het schilderij toont een nog onontwikkeld landschap, met het Kurhaus als majestueus baken aan de kust. Gabriël’s lage horizon en uitgestrekte luchten creëren een gevoel van ruimtelijkheid dat het snel veranderende landschap van die tijd weerspiegelt.

Tholen’s werk vertoont eenzelfde aandacht voor de natuurlijke omgeving. Hij schilderde vaak scènes langs het Kanaal in Scheveningen, waar hij zich in 1890 vestigde. Hij woonde er in een kanaalvilla samen met de familie Arntzenius. Zijn schilderijen tonen de rustieke schoonheid van het landschap en de bedrijvigheid van het dagelijks leven langs het water. Een van Tholen’s meest kenmerkende werken toont een scene waarin een westlander langs het kanaal wordt getrokken. Op een ander schilderij beeldt hij zichzelf af terwijl hij zelf rustig in een boot zit te schilderen. 

Anton Mauve (1838-1888) maakt een schilderij van de zandafgraving bij Scheveningen. Mauve was een aangetrouwde neef van Vincent van Gogh (1853-1890) die tevens een olieverfschets maakte van de zandafgraving.

Afbeeldingen 1. Constant Gabriël (ca. 1887-1895) Kurhaus, Kunstmuseum Den Haag 2. De schilder Gabriël aan het werk in de vrije natuur, Willem Bastiaan Tholen, Boijmans van Beuningen 3. W.B. Tholen, Het kanaal bij de Witte Brug te Den Haag 4. Mauve, zandafgraving bij Scheveningen 5.Van Gogh Zandafgraving bij Scheveningen, augustus 1882 privé-collectie