Burgemeester

In 1870 werd een nieuwe straat aangelegd die vernoemd werd naar een voormalige burgemeester. Deze burgemeester, Copes van Cattenburgh (1814-1884), had in 1824 grootse plannen voor Den Haag. Hij wilde een kanaal naar Scheveningen laten graven om de stad te transformeren tot een welvarend gebied met een badplaats. Het doel was om een haven in Scheveningen aan te leggen en het probleem met het  vervuilde grachtenwater in Den Haag op te lossen door een kanaal aan te leggen. Het zand dat uitgegraven werd, gebruikten ze om grachten te dempen omdat de stad vaak geteisterd werd door ziektes als gevolg van het vervuilde water.

Werkzaamheden

De werkzaamheden aan het kanaal begonnen in 1825 en duurden veertig jaar. Hoewel de oorspronkelijke plannen niet helemaal werden gerealiseerd, vestigden zich langs het kanaal wel industrieën en werd de binnenhaven een aantal jaren gebruikt door Scheveningse vissers om hun vis naar de stad te vervoeren. Het kanaal reikte echter nooit verder dan Seinpostduin. Om de grachten schoon te houden, werd besloten om aan de westkant van Den Haag het Verversingskanaal aan te leggen. Het duurde namelijk erg lang voordat Den Haag riolering kreeg (rond 1900).

Twee fasen

Het kanaal werd in twee fasen gegraven, waarbij het eerste deel tussen 1830 en 1834 werd voltooid, en het laatste stukje tot aan de voet van het Seinpostduin tussen 1852 en 1862. Dit leidde tot de ontwikkeling van een binnenhaven in Scheveningen.

Op een foto van rond 1900 is de Koninginnegracht te zien vanaf de Javabrug richting de Laan Copes van Cattenburch, met aan de rechterkant de Raamweg. Opvallend is het jaagpad langs de vaart.

Alexanderkazerne

De Alexanderkazerne lag hier al. Een plattegrond uit circa 1859 toont Den Haag en Scheveningen laat zien hoe je in die tijd Scheveningen kon bereiken met de ‘Straatweg naar Scheveningen’, het ‘Kanaal naar Scheveningen’ en de ‘Straatweg naar het Badhuis’, inclusief delen van het Willemspark en de Archipelbuurt.

Berlagehuis 

De Gondel hield in de jaren ’80 van de 19de eeuw al op met varen. Latere passagiersdiensten kwamen begin 20ste eeuw hier langs een zeer imposant gebouw dat er nog steeds staat.

Het gebouw aan de Raamweg, ontworpen door de beroemde Nederlandse architect H.P. Berlage, staat bekend als “Het Berlagehuis” en wordt beschouwd als een meesterwerk van 20e-eeuwse architectuur. Het is een opvallend voorbeeld van de Amsterdamse Schoolstijl, met expressieve baksteenarchitectuur, geometrische vormen en decoratieve details. Het bestaat uit een betonstructuur ingevuld met rode baksteen.

Afbeeldingen 1. Portret van burgemeester mr. L.C.R. Copes van Cattenburgh en echtgenote, Haags Historisch Museum, inv.. nr. 1872-0001-SCH 2. Kanaal, riolering over het kanaal bij de Wittebrug.” foto 0.35933 Haags Gemeentearchief, ca. 1900. 3. De Koninginnegracht, gezien vanaf de Javabrug in de richting van de Laan Copes van Cattenburch. Aan de rechterkant bevindt zich de Raamweg. Goed te zien is het jaagpad naast de vaart, stereofoto, 5.15684 Haags Gemeentearchief 4. De cavalerie-kazerne, kl. B 953 Gemeentearchief Den Haag 5. poseren bij de Alexanderkazerne, Feest ter gelegenheid van het 25-jarig Nederlanderschap van H.M. de koningin-moeder, 1904, 1.00795 Haags Gemeentearchief

6. plattegrond uit circa 1859 toont Den Haag en Scheveningen met de ‘Straatweg naar Scheveningen’, het ‘Kanaal naar Scheveningen’ en de ‘Straatweg naar het Badhuis’, inclusief delen van het Willemspark en de Archipelbuurt, met identificatienummer kl. 0463, gemaakt door E. Spanier 7. gebouw van De Nederlanden van 1845, ontworpen door architect H.P. Berlage, 6.07333 Haags Gemeentearchief. 1928 8. affiche met de titel ‘De Nederlanden’ van 1845, met identificatienummer 301084, dateert vermoedelijk uit 1927. Het bevat afbeeldingen en informatie met betrekking tot gebouwen en verzekeringen van De Nederlanden van 1845, Berlage 9. De foto is gemaakt op 17 mei 2010 en behoort tot het archief van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling, onder het archiefnummer van de fotograaf: imf-nr.: 33234.