Het onderzoek naar Den Haag als stad van vaarverbindingen is in volle gang. In talloze steden in Zuid-Holland wordt aandacht geschonken aan de trekvaart. Het onderzoek naar de Haagse Trekvaarten in 2024 volgt op de publicatie van de Atlas van de Trekvaarten.
Handreiking voor meer onderzoek
We moedigen wetenschappers en geïnteresseerden aan om zich te verdiepen in dit onderwerp. Daarom is hier speciaal een onderwerp over beeldmateriaal.
Divers beeldmateriaal en filmpjes zijn al te vinden op deze website. Aan het einde van een tekst of artikel staat vermeld waar het beeldmateriaal te vinden is. Daarnaast is er een ruime collectie aan beeldmateriaal in de Collectie Nederland van Musea, Monumenten en Archeologie via de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Dit kan je makkelijk vinden met de volgende link: RCE.
Op deze website zijn veel afbeeldingen gebruikt die afkomstig zijn van het Gemeentearchief in Den Haag met name voor de locaties, waar de vaarten langs lopen. Afbeeldingen van trekschuiten waren ruim voorradig en zeker niet volledig benut. Met de volgende link is het mogelijk deze afbeeldingen te vinden:
Gemeentearchief Den Haag (37 afbeeldingen van de trekschuit)
Tevens komen een aantal afbeeldingen van het Rijksmuseum van Amsterdam (Ruim 160 werken via deze link)
Scheeps- en andere modellen, schilderijen, tekeningen en prenten, foto’s drukwerk, cartografie, technische tekeningenInstrumenten, gereedschappen en technische apparatuur, informatie in bibliotheken, kunstnijverheid en manuscripten over maritiem erfgoed kunt u vinden op https://www.maritiemdigitaal.nl. Maritiem Digitaal is de grootste online database van maritieme objecten en literatuur van de Benelux en bevat 759.225 objecten en titels. Maritiem Digitaal is de gezamenlijke database van een aantal maritieme musea, waarin gegevens kunnen worden opgezocht over voorwerpen en literatuur die zich in deze musea bevinden.
Ook het Haags Historisch Museum heeft diverse afbeeldingen, kunstwerken en objecten die gerelateerd aan de verschillende trekvaartverbindingen. Een greep hieruit:
Ook andere museum hebben afbeeldingen en kunstwerken die gerelateerd zijn aan de trekvaart, zoals Museum Rijswijk, het Kunstmuseum, het Mauritshuis, Bredius, Panorama Mesdag en Museum Mesdag.
Er zijn tevens diverse afbeeldingen te vinden via het RKD met de volgende link. Enkele voorbeelden hiervan:
Lambertus Hardenberg – Gezicht op de grote Markt in Den Haag, 1836-1880
papier, aquarelverf (waterverf), 130.0 x 210.0 mm
Adriaen van de Venne – Trekschuit op de Vliet tussen Delft en Den Haag, op de achtergrond Den Haag met de Grote of Sint Jacobs Kerk, ca. 1625
papier, gouache (verf), penseel in kleur, over zwart krijt, 97.0 x 153.0 mm
Jan de Bisschop – Een trekschuit met passagiers
papier, pen in bruin, gewassen in bruin, over zwart krijt, 110.0 x 157.0 mm
1631-1671
Cornelis van der Griendt – Gezelschap in een trekschuit, 1862 gedateerd
papier, penseel in kleur, pen in zwart, 175.0 x 288.0 mm
(Cornelis van der Griendt Rotterdam, 14 augustus 1797 – Overschie, 30 mei 1868)
George Hendrik Breitner – Jager van een trekschuit aan de lijn
papier, zwart krijt, 310.0 x 200.0 mm
Adrianus Vrolijk – De Trekvliet met de theekoepel van het huis Haagzigt (of Haagzicht) te Voorburg, 1854 gedateerd
doek, olieverf, 36.5 x 49.0 cm
Anoniem – De Hervormde kerk te Leidschendam en de sluizen, midden 18de eeuw
doek, olieverf, 73.0 x 93.0 cm
Jan van Goyen – Delft, vanuit het noorden gezien, 1653 gedateerd
papier, zwart krijt, gewassen in grijs, 117.0 x 210.0 mm BM Londen
Anoniem – Gezicht op de stad Delft vanuit het noorden vanaf de Delftsche Vliet, met links de toren van de Nieuwe Kerk en in het midden de Oude Kerk
paneel (hout), olieverf, 50.0 x 67.0 cm
Aert Schouman- Het Haagse Veer te Delft
papier, penseel in grijs, gewassen in grijs, kaderlijn in pen in bruin, 133.0 x 210.0 mm
Louis Apol – Trekvaart in de winter
paneel (hout), olieverf, 24.8 x 33.5 cm
Johannes Janson- De Hoornbrug over de Vliet bij Rijswijk
paneel (hout), olieverf, 33.6 x 41.9 cm
Anthonie Franciscus Dona – Gezicht op de Vliet bij Rijswijk, 1854 gedateerd
onbekend, olieverf, 39.5 x 63.0 cm
Naast kunstwerken, afbeeldingen en objecten zijn uiteraard ook schepen van belang voor het onderzoek naar het varend erfgoed. Via de onderstaande link kunt u enkele daarvan vinden.
Schepen
Gemeentearchieven
Meer informatie kunt u ook vinden bij de Gemeente Leidschendam, Delft, Rijswijk en Leiden.
Het recht van den Leytsche Dam rond 1680, ingekleurde gravure van C. Decker en P.F. Smith uit de collectie van gemeente Leidschendam.