De Haagse Dierentuin, gelegen op de locatie van het huidige Provinciehuis, bestond van 1863 tot 1943.

Architectuur

Het park, omringd door een smeedijzeren hek en verlicht met koperen lantaarns, was een populaire plek voor Hagenaars. Het hoofdgebouw was in Moorse stijl uitgevoerd.

Dieren

Met exotische dieren zoals olifanten en leeuwen trok het veel bezoekers. De introductie van de zwarte mangabey in 1890 door directeur Dr. A.C. Oudemans maakte de dierentuin nog bekender. Het was niet alleen een plek om dieren te zien, maar ook een sociale ontmoetingsplaats met concerten en vermaak zoals olifantenritten.

Hendrikus Matheus Horrix, een bekende schilder, heeft levendige aquarellen gemaakt van de festiviteiten in de dierentuin, die de rol van de dierentuin als centrum van amusement en vermaak in het sociale leven van de stad vastlegden.

Dierentuinbrug

De herinnering aan de Haagse Dierentuin wordt voortgezet in de prachtige reliëfs op de Dierentuinbrug, gemaakt door Gra Rueb in 1939. Deze reliëfs zijn geïnspireerd door de dierfabels van La Fontaine en tonen verschillende moralistische scènes.

1. Het vosje scheldt de druif voor zuur, wijl zij te hoog hangt aan den muur;
2. Een duif vliegt uit naar oost en west, maar zoekt tenslotte het eigen nest;
3. De Zwaan, die slechts zichzelf ziet, speurt niet de valk, die hem bespiedt;
4. Die ’t hardst gevaren blijft verkonden, wordt door den vos het eerst verslonden;
5. Een Haas te laat op weg gegaan, komt na de trage schildpad aan;
6. Geen vorsch die ooit tot grootheid zwol, al blies hij zich ook berstens vol;
7. In woorden zijn zij eensgezind, geen die de kat de bel aanbindt;
8. ’t Schaap dat den wreeden wolf vertrouwt, heeft op een slechten vriend gebouwd;
9. Twee ezels die hun lasten dragen, die ’t goud voert wordt het eerst geslagen;
10. Als d’een voor d’ander niet wil wijken kan ’t zijn dat allebei bezwijken;
11. Een vleermuis is, als ’t spannen gaat, vogel of muis, naar eigen baat.

Afbeeldingen

Afbeeldingen 1. De plattegrond van de dierentuin aan de Benoordenhoutseweg uit het jaarverslag van de Koninklijke Zoölogische Botanische Tuin in april 1874, vervaardigd door J. Smulders & Co., circa 1874, met de lithografie en handgekleurde techniek, met een bladgrootte van 225 x 275 mm, uitgegeven door J. Smulders & Co. in 1874, gedrukt door dezelfde uitgever. 2. Hoofdgebouw van de Dierentuin, Benoordenhoutseweg circa 1902. Deze foto, genummerd 0.08482, is gemaakt door een onbekende fotograaf, Gemeentearchief Den Haag. 3. Hendrikus Matheus Horrix 1845-1923 In de Haagsche dierentuin aquarel op papier,1890-1900, ritje met een olifant 4. Op de Benoordenhoutseweg bij de Dierentuin, toont een foto uit circa 1908 de jonge olifant Betsy die domino speelt met een oppasser. De foto is genummerd 6.10498 en de naam van de maker is onbekend, Haags Gemeentearchief 4. Tijgers met directeur graaf van Bylandt 5. Hendrikus Matheus Horrix 1845-1923 In de Haagsche dierentuin aquarel op papier, 1890-1900, Haags Gemeentearchief, gr. A 1556 6. Dierentuinbrug 7. opstapplek voor gondel en andere boten op kaart genoteerd als 150.